De algemene dekkingsmiddelen beslaan met een omvang van ruim € 179 miljoen ruim 60% van de totale baten van de gemeente. Deze algemene middelen zijn vrij om in te zetten en worden gebruikt om de publieke taken te bekostigen die niet met specifieke middelen (eigen bijdragen, doeluitkeringen) worden bekostigd in de programma’s. In deze paragraaf lichten we de algemene dekkingsmiddelen toe.
Algemene dekkingsmiddelen | Primitieve | Actuele | Rekening | Saldo |
|---|---|---|---|---|
Bedragen x € 1.000 | begroting | begroting | ||
Baten | 174.278 | 179.657 | 179.245 | 411 |
Deelnemingen | 1.058 | 1.058 | 1.228 | -170 |
Financiering | 2.513 | 3.675 | 3.287 | 389 |
Lokale heffingen | 15.975 | 15.975 | 15.458 | 517 |
Deelfonds Sociaal Domein | 14.714 | 16.058 | 16.057 | 1 |
Gemeentefonds | 140.017 | 142.890 | 143.215 | -325 |
Lasten | -3.215 | -4.643 | -9.711 | 5.068 |
Financiering | -2.487 | -3.491 | -3.330 | -162 |
Lokale heffingen | -698 | -698 | -682 | -16 |
Deelnemingen | -30 | -453 | -5.699 | 5.246 |
Gerealiseerd resultaat | 171.063 | 175.014 | 169.534 | 5.480 |
Toelichting:
Gemeentefonds
Gemeenten zijn voor hun inkomsten grotendeels afhankelijk van het Rijk. De grootste bron van inkomsten wordt gevormd door de Algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Door middel van circulaires - in mei, september en december - communiceert het Rijk over mutaties in het fonds.
De begroting van het Gemeentefonds is het afgelopen jaar met € 2,9 miljoen voordelig bijgesteld. De totale begrotingsmutatie is uit de volgende onderdelen opgebouwd:
Omschrijving | Bedrag |
|---|---|
Accres en ontwikkeling uitkeringsbasis | 1.074 |
BTW Compensatiefonds Plafond | 700 |
Decentralisatie en integratie uitkeringen | 680 |
Taakmutaties | 419 |
Saldo | 2.873 |
De uitkering uit het gemeentefonds is € 325.000 hoger dan geraamd. Voor € 170.000 heeft dit betrekking op specifieke middelen voor de pilot "Samenwerking sociaal en veiligheidsdomein". De toekenning vond pas plaats in de decembercirculaire 2024. Voor dit bedrag wordt in de resultaatsbestemming voorgesteld de middelen over te hevelen naar 2025 zodat de uitvoering van de pilot met deze dekking kan worden uitgevoerd. Het overige voordeel van € 155.000 is terug te voeren op een voordelige bijstelling van de maatstaven en het accres. Per saldo is er 0,2% meer ontvangen dan begroot.
Deelfonds Sociaal domein
In 2015 is met de decentralisatie van overheidstaken naar gemeenten het Deelfonds Sociaal domein opgericht. Gemeenten ontvingen binnen dit deelfonds gelden voor uitvoering van Jeugdwet, de Participatiewet en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Het deelfonds Sociaal domein had een tijdelijk karakter. De gelden binnen het deelfonds moesten overgaan naar de algemene uitkering. Dit is in 2018 grotendeels gebeurd. Voor enkele onderdelen is dat niet gelukt; deze bleven achter in het Deelfonds Sociaal domein. Op dit moment bestaat het Deelfonds Sociaal domein uit twee integratie-uitkeringen: Beschermd wonen en Participatie.
De begroting van het Deelfonds Sociaal domein is in 2024 met € 1,3 miljoen naar boven bijgesteld. Dit waren prijscompensaties voor gestegen prijzen en loonkosten.
Lokale heffingen
Het onderdeel lokale heffingen bestaat uit de baten van de onroerende zaakbelasting (OZB) voor woningen en niet-woningen. Voor de niet-woningen is er een eigenarendeel en een gebruikersdeel. In het tarief is een opslag verwerkt voor de voeding van het Ondernemersfonds. De grootste afwijking zit bij het onderdeel niet-woningen. Hier is sprake van een lagere opbrengst dan begroot welke voortkomt uit de jaren 2021 en 2022. Voor deze jaren geldt dat er een bijstelling is verwerkt van de waarde die eind 2023 is toegekend aan de indiener. De afwikkeling van de oudere jaren vindt nu plaats.
Tegelijkertijd is er bij de niet-woningen is er sprake van grote waardestijging in 2024. Deze stijging wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door areaaluitbreiding en correcties in de waarde van individuele objecten. Er is geen sprake van een grote prijsstijging voor het gehele areaal. De hogere opbrengst voor het belastingjaar 2024 werkt structureel door naar volgende jaren. Dit is door de afwikkeling van de oude jaren in 2024 niet direct zichtbaar. Het structurele voordeel bedraagt afgerond € 0,5 miljoen.
Financiering
Doordat de investeringen in 2024 zijn achtergebleven op de planning, zijn er minder leningen aangetrokken dan begroot., met als gevolg dat de rentelasten lager zijn dan begroot. Dit betekent dat er ook minder rentelasten zijn doorberekend aan de activa dan begroot. Het voordeel van de lagere rente komt ten goede aan de programma's.
Deelnemingen
Aan de batenkant is een voordeel zichtbaar doordat Alliander een hoger dividend uitkeert. Het hogere dividend wordt gedeeltelijk structureel aangemerkt.
Aan de lastenkant is er voorziening getroffen voor de waardering van Willemsoord BV van € 5,2 miljoen. De voorziening is geaccordeerd door de gemeenteraad op 10 maart 2025. Dit besluit kon niet meer worden verwerkt in de begroting en levert daardoor aan de lastenkant een nadeel op voor genoemd bedrag.