Alle gemeenten zijn verplicht om een zestal kengetallen op te nemen. Deze kengetallen geven een beeld van de financiële situatie van de gemeente. Normen voor deze kengetallen zijn er niet omdat ze in hun onderlinge samenhang moeten worden bekeken en een uitvloeisel zijn van het door een gemeente gevoerde beleid. Hieronder volgt een korte uitleg over de kengetallen
De zes kengetallen zijn:
Structurele exploitatieruimte
Dit kengetal is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte de gemeente heeft om de eigen lasten te dragen of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Het kengetal -1 geeft aan dat de structurele lasten onvoldoende worden gedekt door structurele baten. Het risicopercentage is hoog.
Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Hoe hoger dit percentage is, hoe gunstiger dit is voor de financiële weerbaarheid. De solvabiliteitsratio bedraagt 19% en is niet voldoende. Het risicopercentage is hoog.
Netto schuldquote en de netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen (totaal aan gemeentelijke baten). Het geeft dus een indicatie van de mate waarin de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie drukken.
De netto schuldquote ligt onder de 90% en is daarmee goed te noemen. Het risicopercentage is goed.
Grondexploitatie
Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale baten. De boekwaarden van de voorraden grond moet worden terugverdiend bij de verkoop. Naarmate deze inkomsten verder in de toekomst liggen brengt dit meer rentekosten en risico's met zich mee. De waarde van de grondexploitatie ten opzichte van de baten van de gehele exploitatie is relatief laag. Hierdoor wordt er voor de grondexploitatie weinig risico gelopen.
Belastingcapaciteit
De belastingcapaciteit geeft inzicht in hoe de belastingdruk van de gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Het getal 91 betekent dat de gemeentelijke belastingdruk in 2024 van € 912 lager ligt dan het landelijk gemiddelde van 2024, zijnde € 1.002 (= 100%). Dit betreft het totaal van de woonlasten. Deze berekening is sinds dit jaar aangepast naar het gemiddelde van het lopende jaar. Helaas is er geen herrekening beschikbaar voor 2023. In Den Helder is daarin de Afvalstoffenheffing duidelijk hoger dan het landelijk gemiddelde en OZB voor Woningen lager.
Omschrijving | Rekening | Begroting | Rekening |
---|---|---|---|
a | 2023 | 2024 | 2024 |
Structurele exploitatieruimte | 1 | 0 | 0 |
Solvabiliteitsratio | 23 | 15 | 19 |
Netto schuldquote | 77 | 87 | 80 |
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 48 | 50 | 51 |
Grondexploitatie | 4 | 3 | 3 |
Belastingcapaciteit | 98 | 91 | 91 |
Omschrijving | a | Cat. A | Cat. B | a | Cat. C | Den Helder |
---|---|---|---|---|---|---|
Structurele exploitatieruimte | > | 0% | 0% | < | 0% | 0% |
Solvabiliteitsratio | > | 50% | 20-50% | < | 20% | 19% |
Netto schuldquote | < | 90% | 90-130% | > | 130% | 80% |
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | < | 90% | 90-130% | > | 130% | 51% |
Grondexploitatie | < | 20% | 20-35% | > | 35% | 3% |
Belastingcapaciteit | < | 95% | 95-105% | > | 105% | 91% |
Op de site Findo kan voor de gemeente de totale ontwikkeling en vergelijking met andere gemeenten worden gevolgd.
De kengetallen in samenhang bezien
De structurele begrotingsruimte is in rekening, net als in de vastgestelde begroting voor 2024, 0%. Gelet op de te beperkte voeding vanuit de rijksoverheid is dit geen aandachtspunt. In 2024 is de begroting 2025 vastgesteld en wordt de lijn doorgetrokken om de begroting en de meerjarenraming ook structureel niet te laten omslaan in tekort.
De solvabiliteit krijgt ruim aandacht. De solvabiliteit wordt mede beïnvloed daar de door de doorgeleende geldleningen en onderliggend de situatie waarin Den Helder jaarlijks ongeveer factor 3 investeert ten opzichte van het bedrag aan afschrijvingen. De activa nemen in omvang toe en dat wordt gefinancierd met nieuwe geldleningen en een afname van liquide middelen. In 2024 is er bovendien sprake een toename van voorschotten van het rijk. De omvang van de balans is in 2024 met 6% toegenomen, mede als gevolg hiervan daalt de solvabiliteit (een percentage waarin de omvang van de balans van grote invloed is). Een tweede oorzaak is de voorziening voor de deelneming in Willemsoord. De voorziening is in mindering gekomen op het eigen vermogen telt en werkt in de solvabiliteit door met een daling van afgerond 2%.
De gecorrigeerde schuldquote bleef in 2024 onder de raming. Dit is mede het gevolg van de in december ontvangen voorschotten vanuit de rijksoverheid. De quote van 50% is ruim onder de aandachtsgrens van de provincie. De komende jaren zal deze quote stijgen door het investeringsvolume dat wordt gedekt met nieuw aan te trekken geldleningen. Dit is structureel afgedekt in het meerjarenperspectief.
Als kader geldt dat de structurele last van investeringen, de afschrijvingen en de rentelast door toegenomen schuld, structureel in de begroting zijn ingepast. Daarmee is de gecorrigeerde netto schuldquote het kengetal waarop wordt gestuurd.
De belastingcapaciteit laat zien dat Den Helder onder het gemiddelde zit. Dit betekent dat het OZB tarief van Den Helder voor de woningen lager is dan het gemiddelde in Nederland. In de woonlasten van inwoners tellen ook andere heffingen mee. Voor de andere heffingen geldt dat een 100% kostendekkend tarief wordt gehanteerd. De hoogte van het belastingtarief wordt niet direct in verband gebracht met de aandachtspunten in de kengetallen.
Kengetallen Gemeente Den Helder
Kengetallen | 2022 | 2023 | 2024 |
---|---|---|---|
Aantal inwoners op 1 januari (totaal) | 56.334 | 56.338 | 56.539 |
Inwoners tot 20 jaar | 10.864 | 10.841 | NB |
Inwoners 20-80 jaar | 42.393 | 42.526 | NB |
Inwoners 80 jaar en ouder | 3.169 | 3.251 | NB |
Aantal huishoudens | 27.296 | 27.391 | NB |
Aantal woningen (op 1 januari) | 28.401 | 28.518 | NB |
Waarvan koopwoningen | 15.734 | 15.827 | NB |
% Eengezinswoningen | 73% | 73% | NB |
WOZ-waarde woningen | € 185.000 | € 223.000 | NB |
Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden | € 718 | € 723 | € 748 |
Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden | € 873 | € 885 | € 912 |
Aandeel huishoudens met bijstandsuitkering | 5,8% | 5,4% | NB |
Misdrijven per 10.000 inwoners | 56,7 | 53,2 | NB |