Weerstandsvermogen

We lopen risico met de instellingen waaraan we een lening hebben verstrekt of waarvoor we een garantie hebben afgegeven. We beoordelen jaarlijks de begrotingen en jaarrekeningen van deze instellingen. Voor de leningen en garantstellingen geldt dat er hypothecaire zekerheden zijn of dat er sprake is van voldoende solide instellingen die zelf tegenvallers kunnen opvangen via de tariefstelling voor hun diensten en producten.

Het risico op de waardering van de deelneming in Willemsoord BV is in 2024 vervallen door het treffen van een voorziening voor de waarde. De BV staat met ingang van 2024 op de balans voor per saldo € 20.000.

Voor de verdere uitwerking van de aanbeveling uit het Panteia-rapport is in de begroting 2025 rekening gehouden met structureel hogere lasten voor WIllemsoord en de Stichting Erfgoed Den Helder.
De uitwerking vindt stapsgewijs plaats. Het risico Willemsoord BV is hiermee als apart te vermelden risico vervallen.

In deze paragraaf treft u een overzicht van de tegen de gemeente Den Helder ingediende schadeclaims en de risico’s die er bestaan op planschades. Planschade is financiële schade die een persoon of bedrijf lijdt als gevolg van een planologische maatregel.

Schadeclaims en planschades waarvan het verwachte effect op de programmarekening 2024 minder is dan € 100.000 zijn buiten beschouwing gelaten. Ook zijn twee potentiële schadeposten voor de gemeente weergegeven namelijk het pand Middenweg 172-174 en het zwembad. De gemeente wil die schade verhalen op een wederpartij maar als dat niet lukt zal de gemeente naar verwachting zelf de kosten moeten dragen.

Schadeclaims
Middenweg 172-174
In 2018 is in opdracht van de gemeente het voormalig postkantoor op Middenweg 172-174 in Den Helder ontruimd. De ontruimings- en opslagkosten komen voor rekening van de voormalig gebruiker. Omdat hij geen verhaal bood voor deze kosten, heeft de gemeente beslag gelegd op zijn kunstcollectie. Deze kunstcollectie is executoriaal verkocht. De opbrengst van deze executieverkoop wordt onder meerdere schuldeisers verdeeld, waaronder de gemeente. De voormalig gebruiker is het niet eens met verdeling van de opbrengst onder de schuldeisers: hij vordert schadevergoeding. Hierover is een procedure aanhangig bij de rechtbank Noord-Holland. De verwachting is dat hier eind 2025 meer duidelijkheid over komt. Het risico in deze zaak wordt voorlopig als PM-post begroot.

Schade aan zwembad ‘Het Heersdiep’
Zwembad “Het Heersdiep” kampt al flink wat jaren met diverse gebreken. Het herstel hiervan is complex en kostbaar. De gemeente heeft de aannemerscombinatie die het zwembad heeft gebouwd hiervoor aansprakelijk gesteld en daarvoor is een procedure bij de Raad van Arbitrage in bouwgeschillen (RvA) gestart. Partijen hebben vervolgens meermaals overleg gevoerd over een minnelijke oplossing.
Een van de gebreken betreft de perronvloeren van de diverse bassins van het zwembad. Op basis van een bindend advies van de RvA is in januari 2024 duidelijk geworden dat de gebreken aan de perronvloeren hoofdzakelijk zijn veroorzaakt door een ontwerpfout in het bestek. Dit leidt ertoe dat er een verantwoordelijkheidsverdeling is voor de herstelkosten van deze gebreken van 85 procent voor de gemeente en 15 procent voor de aannemerscombinatie. Voor deze kosten is in de jaarrekening 2023 een voorziening getroffen. De kosten zijn verder uitgewerkt en voor de afdekking hiervan wordt in een aparte raadsvoordracht een investeringskrediet gevraagd. De lasten hiervan worden verwerkt in de autonome ontwikkeling van de kadernota 2026.

Met het bindend advies is het grootste deel van de geschilpunten tussen de gemeente en de aannemerscombinatie juridisch afgerond. Er zijn nog resterende geschilpunten. Voor deze geschilpunten moet nog worden bepaald hoe deze met de aannemerscombinatie worden afgewikkeld. Gezien de verantwoordelijkheidsverdeling van 85%-15% komt een deel van deze geschilpunten voor rekening van de gemeente. De overige geschilpunten worden verhaald op de Aannemerscombinatie. Als deze hiervoor geen verhaal biedt, dan komt de daarmee gemoeide schade voor rekening van de gemeente. Deze schade bestaat hoofdzakelijk uit kosten die al ten laste zijn gebracht van eerdere jaarrekeningen, zodat het treffen van een voorziening hiervoor niet noodzakelijk is.

Watertoren
De afronding van de renovatie van de Watertoren door de beoogde erfpachter daarvan duurt langer dan de bedoeling was. Met de beoogde erfpachter zal de komende tijd worden besproken of en zo ja, hoe de renovatie alsnog kan worden afgerond. Het is op dit moment onduidelijk of dit financiële consequenties heeft voor de gemeente.

Bestuursdwang
In verband met de beginselplicht tot handhaving en het feit dat bouwwerken geen gevaar mogen opleveren voor bewoners, gebruikers en omgeving is in maart 2022 tot handhaving overgegaan met betrekking tot een jachthaven. Doel hiervan is overtreding van diverse wetgeving, zoals o.a. Woningwet, Bouwbesluit 2012 en de Algemene plaatselijke verordening Den Helder 2021 (APV), te laten eindigen. De eigenaar is in eerste instantie in de gelegenheid gesteld de overtredingen te beëindigen. De daarvoor gegeven termijnen zijn meerdere malen verruimd. Dit heeft niet geleid tot de vereiste beëindiging van de overtredingen. Om die reden is een lastgeving aan de eigenaar opgelegd. Hij heeft ook niet aan deze lastgeving voldaan. Vanwege de mate van gevaarzetting door de overtredingen is het noodzakelijk dat de gemeente de overtredingen zo spoedig mogelijk gaat beëindigen. De exacte kosten hiervoor zijn nog niet bekend, maar deze zullen omvangrijk zijn. Rekening dient te worden gehouden met werkzaamheden die zo'n € 2 miljoen kunnen bedragen. De werkzaamheden zullen moeten worden aanbesteed. De kosten worden verhaald op de eigenaar van de jachthaven. Voor zover deze geen verhaal biedt, komen de kosten voor rekening van de gemeente. Het risico in deze zaak wordt voorlopig als PM-post begroot.
Eind 2024 is er verschillende onderzoeken uitgevoerd voor uit te voeren werkzaamheden. Een besluit tot uitvoering en aanbesteding is nog niet genomen.

Arbeidsrechtelijke geschillen
Er zijn geen arbeidsrechtelijke geschillen.

Planschade en nadeelcompensatie
Algemeen
Ten gevolge van diverse omgevingsplanprocedures en omgevingsvergunningen bestaat er een (doorlopend) risico op planschade. Het is niet mogelijk om op voorhand uitspraken te doen over de hoogte van het mogelijke schadebedrag, maar het risico op planschade wordt momenteel op zeer gering ingeschat.

Besluiten op aanvragen omgevingsvergunning voor een activiteit als bedoeld in artikel 5.1 van de Omgevingswet kunnen de gemeente een risico van planschade opleveren. Een inschatting hiervan leidt tot een risico van maximaal € 250.000. Hierbij wordt opgemerkt dat deze planschade doorgaans wordt verlegd naar de vergunninghouder/initiatiefnemer.

Voor planschade die het gevolg kan zijn van andere gewijzigde plannen wordt een bedrag van € 100.000 geraamd.

Sinds 1 januari 2024 kan met de komst van de Omgevingswet makkelijker een beroep op nadeelcompensatie worden gedaan. Op dit moment worden projecten steeds meer integraal aangepakt en daarmee omvangrijker. Dergelijke projecten hebben een langere doorlooptijd. Eventuele negatieve effecten van projecten worden daarmee ook langduriger en daardoor meer door burgers en bedrijven gevoeld. Dit brengt met zich mee dat de kans dat een beroep op nadeelcompensatie wordt gedaan groter wordt. Om die reden wordt voor nadeelcompensatie een bedrag van € 100.000 geraamd.

Nadeelcompensatie
Er is een verzoek om nadeelcompensatie ontvangen van een eigenaar van een pand dat zich bevindt in de nabijheid van de coffeeshops in de Koningstraat. Naar aanleiding van verleende vergunningen aan de coffeeshops claimde verzoeker € 618.542 aan financieel nadeel.

Het kan voorkomen dat gemeentelijk handelen of gemeentelijke besluitvorming rechtmatig is, maar wel financieel nadeel veroorzaakt. In bepaalde gevallen moet dat financieel nadeel dan worden vergoed, al dan niet gedeeltelijk. De hoogte van de compensatie moet redelijk zijn. De vergoeding dekt niet het volledige financiële nadeel.

Het verzoek om nadeelcompensatie is afgewezen vanwege verjaring. Het door verzoeker ingediende bezwaar is ongegrond verklaard. Ook het nadien door verzoeker ingestelde beroep is door de rechtbank ongegrond verklaard. Hiertegen heeft verzoeker hoger beroep ingesteld. Dit hoger beroep loopt nog. De verwachting is dat hier in 2025 meer duidelijkheid over komt. Het financiële risico voor de gemeente wordt in afwachting van het hoger beroep vooralsnog beperkt ingeschat.

Zaken die aanhangig zijn bij de verzekeraar van de gemeente
Diverse bedrijven en particulieren hebben claims ingediend tegen de gemeente ten gevolge van verzilting van het oppervlaktewater.